བྱ་ཁྱུང་དགོན་པ།
དགེ་ལྡན་བསྟན་པའི་མ་དགོན་བྱ་ཁྱུང་ཐེག་ཆེན་ཡོན་ཏན་དར་རྒྱས་གླིང་ནི། མདོ་སྨད་ཙོང་ཁ་བདེ་ཁམས་ཀྱི་ས་འཛིན་ཙོང་ལ་རིང་མོར་ཉིན་སྲིབ་ཀྱིས་ཕྱེ་བའི་ཡུལ་ཁམས་ལ་ལྷོ་བྱང་གི་ཆ་གཉིས་ལས། ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆར་རྨ་ཀླུང་དལ་གྱིས་འབབ་པའི་ཉེ་འགྲམ། ད་ལྟ་ཧྭ་ལུང་རྫོང་ཁོངས་ཀྱི་བྲག་བྱ་ཁྱུང་ཞེས་པའི་སར། རྗེ་ཙོང་ཁ་པའི་ཡོངས་འཛིན་ཤར་ཕྱོགས་པ་རིགས་པའི་དཔའ་བོ་ཆོས་རྗེ་དོན་གྲུབ་རིན་ཆེན་གྱིས་བོད་རབ་བྱུང་དྲུག་པའི་བགྲང་བྱ་ཉེར་གསུམ་པ་སྤྱི་ལོ1349ས་གླང་ལོར་བཏབ་ཅིང་། ད་ལྟའི་བར་ལོ་དྲུག་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་ལྷག་ཕྱིན།
ཆོས་སྡེ་འདིར་དགོན་མ་ལག་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་ཡོད་པར་གསུངས་ལ། དུས་འཁོར་གྲྭ་ཚང་། རྒྱུད་པ་གྲྭ་ཚང་། སྨན་པ་གྲྭ་ཚང་། མཚན་ཉིད་གྲྭ་ཚང་བཅས་གྲྭ་ཚང་བཞི། གཞན་ཡང་གསེར་གདུང་ཆེན་མོའི་ལྷ་ཁང་། ལྷ་ཁང་ཆེན་མོ། གསེར་གདུང་ཆུང་ངུའི་ལྷ་ཁང་། འདུ་ཁང་ཆེན་མོ། ཨ་ར་པ་ཙའི་སྒྲུབ་ཁང་ངམ་འཇམ་དབྱངས་སྒྲུབ་ཁང་། དཔར་ཁང་ཆེན་མོ། སྒར་ཆེན་བཞི་སོགས་ཐོག་ཁར་རྒྱ་ཕིབས་དང་རི་དྭགས་ཆོས་འཁོར་གྱིས་མཛེས་པའི་གཙུག་ལག་ཁང་མང་པོ་ཡོད་ལ། སྐུ་རྟེན་དུ། ཆོས་རྗེ་དོན་གྲུབ་རིན་ཆེན་གྱི་སྐུ་གདུང་གསེར་དངུལ་གྱིས་བཏུམས་པ། རྒྱལ་བ་དགེ་འདུན་རྒྱ་མཚོའི་དངོས་སློབ་ཨ་གྲོ་ཆོས་རྗེའི་སྐུ་གདུང་། རྡོ་རྗེ་ཕག་མོ་རང་བྱོན་དུ་གྲགས་པ། རྗེ་སྐུ་བཀྲ་ཤིས་དོ་ཁ་མ། བྱམས་པ་ཆུ་གཟིགས་མ། ཐུབ་པ་གྲོང་འབྱོན་མ་སོགས་དང་། གསུང་རྟེན་དུ། སྡེ་དགེ་བཀའ་འགྱུར། སྣར་ཐང་བསྟན་འགྱུར། སྟག་ཚང་ལོ་ཙཱ་བའི་ཐུགས་དམ་ཡུམ།ཅོ་ནེའི་བཀའ་འགྱུར། གཞན་ཡང་མདོ་སྔགས་རིག་གནས། མཚན་ཉིད་ཡིག་ཆ། རྒྱན་འཇུག་མཛོད་རྩ། རྗེའི་གསུང་འབུམ། མཛོད་འདུལ་ཕར་ཕྱིན། དྲང་ངེས་བློ་རྟགས་སོགས་པོ་ཏི་སྟོང་ཕྲག་ལས་བརྒལ་བ་བཞུགས་ཤིང་། ཐུགས་རྟེན་དུ། ཆོས་རྗེ་དོན་གྲུབ་རིན་ཆེན་གྱི་སྐུ་ནང་རྟེན་དུ་བཞུགས་པའི་མཆོད་རྟེན་ཆེན་མོ།
སངས་རྒྱས་འཁོར་བ་འཇིག་གི་ཚེམས་བཞུགས་པར་གྲགས་པའི་ཙན་དན་གྱི་མཆོད་རྟེན་གཉིས། ཐར་ཤུལ་དགེ་འདུན་ཆོས་སྐྱོང་རྒྱ་མཚོའི་ཚེམས་སྙིང་པོར་བཞུགས་པའི་རྣམ་རྒྱལ་མཆོད་རྟེན། བདེ་ཁང་བའི་སྐུ་གདུང་མཆོད་རྟེན་སོགས་ཐུགས་རྟེན་ཆེ་ཆུང་བཅུ་ཕྲག་ལྷག་ཡོད་ཅིང་། གྲྭ་བཙུན་ཆེས་མང་དུས་ཆིག་སྟོང་ལྔ་བརྒྱ་འདུས་པར་བརྗོད་པས། མདོ་སྨད་ཀྱི་དགོན་པ་ཆེ་གྲས་ཤིག་ལགས།
དགོན་ལུང་དགོན་པ།
ཆོས་སྡེ་ཆེན་པོ་དགོན་ལུང་བྱམས་པ་གླིང་ནི། མདོ་སྨད་ཀྱི་གང་གཱ་གཉིས་པ་ཙོང་ཆུ་སྔོན་མོ་འབབ་ཡུལ་ལ་གདགས་སྲིབ་ཀྱི་ཆ་གཉིས་སུ་བགོས་པ་ལ་ཙོང་ཁ་བདེ་ཁམས་ཞེས་གྲགས་པའི་བྱང་གི་ཆ། དམར་གཙང་བྲག་གི་གཡས་འགྲམ། ད་ལྟ་ཧུའུ་ཀྲུའུ་རྫོང་དུ་འབོད་པ་རུ་རྒྱལ་སྲས་དོན་ཡོད་ཆོས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོས་རབ་བྱུང་བཅུ་པའི་ཆུ་ཡོས1603ལོར་ཕྱག་འདེབས་མཛད་ཅིང་། ད་ལྟའི་བར་མི་ལོ་སུམ་བརྒྱ་དགུ་བཅུ་ལྷག་ཕྱིན།
ཆོས་སྡེ་འདིར་དམ་པ་གོང་མ་ནས་རིམ་གྱིས་བཞེངས་པའི་གཙུག་ལག་ཁང་མང་པོ་ཡོད་ལ། རྒྱས་སྲས་ཉིད་དང་སུམ་པ་དཔོན་སློབ་སོགས་ཀྱིས་བཞེངས་པའི་འདུ་ཁང་ཉིས་ཐོག་རུང་ཁང་དང་བཅས་པ། ལྷ་མོ་ཕོ་བྲང་། རྒྱུད་ཁང་། ལི་མ་ཁང་། ལྕང་སྐྱའི་བླ་བྲང་། ཐུའུ་བཀྭན་བླ་བྲང་། སུམ་པ་བླ་བྲང་བཅས་དང་། ཆོས་སྡེ་འདིའི་རྟེན་གྱི་གཙོ་བོ་རྒྱལ་བ་བྱམས་པའི་སྐུ་རང་རྒྱལ་ཕྱག་མཛུབ་མ། རྗེ་སྐུ་ང་འདྲ་མ། དཔལ་ལྡན་དམག་ཟོར་རྒྱལ་མོའི་སྐུ་ཐང་། ཐུབ་པ་མི་ཐུབ་བཅས་སྐུ་རྟེན་དང་། བཀའ་འགྱུར་འཛམ་གླིང་གཡས་བཞག་ཅེས་པ་གསེར་ཞུན་མས་བྲིས་པ།དེའི་དཀར་ཆག་ལྕང་སྐྱ་རིན་པོ་ཆེས་མཛད་པ། རྒྱལ་བ་དགེ་འདུན་གྲུབ་ཀྱི་ཕྱག་བྲིས་མར་གྲགས་པའི་འགྲེལ་བ་སྒྲོན་མ་གསལ་བ་བཅས་གསུང་རྟེན། ཐུའུ་བཀྭན་ངག་དབང་ཆོས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོའི་དངུལ་གདུང་མཆོད་རྟེན་གཙོ་བྱས་པའི་ཐུགས་རྟེན་བཅས་རྟེན་གསུམ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་མང་པོ་བཞུགས་ཤིང་། གནས་ཀྱི་བཀོད་པ་ཡང་ཤར་གྱི་བྲག་ཅིག་ལ་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ་རང་བྱོན་དང་། གཞན་ཡང་སྒྲོལ་མ། ལྷ་མོ་སོགས་རང་བྱོན་དང་སྒྲུབ་ཆུ་བྱིན་ཅན་མང་པོ་དང་། ཀརྨ་རོལ་བའི་རྡོ་རྗེ། རྒྱལ་སྲས་བློ་བཟང་བསྟན་འཛིན་སོགས་ཀྱི་ཞབས་རྗེས་རྡོ་ལ་བཀོད་པ་མང་པོར་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད་ཅིང་། ཆོས་སྡེ་འདིར་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་གོང་སྤེལ་ཐད་ལ་མཛད་རྗེས་ཆེ་བའི་མཁས་དབང་ལྕང་སྐྱ་རོལ་བའི་རྡོ་རྗེ་དང་། ཐུའུ་བཀྭན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་སོགས་དྲན་དབང་མང་པོ་ཡང་ཕེབས་མྱོང་ངོ་། །
ཆུ་བཟང་དགོན་པ།
ཆུ་བཟང་དགོན་པ་ནི་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ཧུའུ་ཀྲུའུ་རྫོང་ནན་མོན་ཞཱ་ཞང་གི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་རྭ་ལོ་ཐང་གི་འབུམ་ལུང་བཀྲ་ཤིས་ཐང་ཞེས་པར་གྲགས་པའི་ས་ཆ་དེ་ཡིན། དགོན་པ་འདི་ནས་རྫོང་མཁར་བར་སྤྱི་ལེ་ཉི་ཤུ་ཙམ་ལས་མེད།
དགོན་པ་དེ་ཐོག་མར་སྦྲ་གུར་དགོན་པ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། ལོ་ངོ་བཅུ་གཅིག་གི་རིང་ལ་སྦྲ་གུར་དུ་ཆོས་ཀྱི་འཆད་ཉན་མཛད་པ་ཡིན། ཕྱིས་སུ་ཆུ་བཟང་རིན་པོ་ཆེ་རྣམ་རྒྱལ་དཔལ་འབྱོར་མཆོག་གིས་ཆིང་གོང་མ་ཧྲུན་ཀྲི་ཁྲི་ལོ་དྲུག་པ་སྟེ་སྤྱི་ལོ1649ལོར་འབུམ་ལུང་བཀྲ་ཤིས་ཐང་དུ་དགོན་པའི་གཞི་བཏབ། དགོན་པ་འདེབས་མཁན་རྣམ་རྒྱལ་དཔལ་འབྱོར་མཆོག་དབུས་ཕྱོགས་ཆུ་བཟང་ཞེས་པའི་སར་འཁྲུངས་པ་ཡིན་པས་དགོན་མིང་ལ་ཡང་ཆུ་བཟང་ཞེས་གསོལ་ནས་དེར་རྗེས་དྲན་བྱེད་པ་ཡིན།དངོས་མིང་ལ（དགའ་ལྡན་ཐུབ་བསྟན་རབ་རྒྱས་གླིང）ཞེས་གསོལ། རྗེས་སུ་གོང་མའི་དབུ་བླ་ལྕང་སྐྱ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་རྒྱབ་སྐྱོར་མཛད་འོག་ཚོགས་ཆེན་འདུ་ཁང་དང་། བཙན་ཁང་། བྱམས་ཁང་། ཀླུ་དབང་རྒྱལ་པོའི་ལྷ་ཁང་། སྐུ་གདུང་མཆོད་རྟེན་སོགས་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་མང་དུ་བཞེངས་ཤིང་། བླ་བྲང་དང་གྲྭ་ཤག་སོགས་ཀྱང་མང་དུ་ཆགས་པས་དགོན་པའི་གཞི་རྒྱ་ཧ་ཅང་ཆེ་ཞིང་བཟོ་བཀོད་མཛེས་ཤིང་བརྗིད་ཉམས་ལྡན་པ།མ་ལག་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཚང་བའི་དགོན་པ་ཞིག་ཏུ་གྲུབ་བོ། །
གསེར་ཁོག་དགོན་པ།
ཆོས་སྡེ་ཆེན་པོ་གསེར་ཁོག་དགོན་དགའ་ལྡན་དམ་ཆོས་གླིང་ནི། མདོ་སྨད་ཙོང་ཁ་བདེ་ཁམས་ཀྱི་སའི་ཆ། ཙོང་ཆུ་སྔོན་མོའི་བྱང་རྒྱུད། ད་ལྟ་ཏ་ཐུང་རྫོང་ཁོངས་ཀྱི་གསེར་ལུང་ཞེས་པར་བཙན་པོ་དོན་གྲུབ་རྒྱ་མཚོས། རབ་བྱུང་བཅུ་གཅིག་པའི་ལྕགས་སྟག་སྤྱི་ལོ1650ལོར་བཏབ་ཅིང་། ད་ལྟའི་བར་ལོ་སུམ་བརྒྱ་བཞི་བཅུ་ལྷག་ཕྱིན།
ཆོས་སྡེ་འདི་བཙན་པོ་དོན་གྲུབ་རྒྱ་མཚོས་བཏབ་པས་བཙན་པོ་དགོན་ཡང་ཟེར་ལ། ཆུ་འབྲུག1652ལོར་རྒྱལ་དབང་ལྔ་པ་ཆེན་མོ་རྒྱ་ནག་ཏུ་ཆིབས་ཁ་བསྒྱུར་ནས་ཕྱིར་སླེབས་སྐབས། དགོན་པ་དེར་གདན་དྲངས་པ་ལྟར་ཕེབས་ཏེ་དགོན་པར་དགའ་ལྡན་དམ་ཆོས་གླིང་ཞེས་མཚན་གསོལ་མཛད་ཅིང་གླིང་བཅུ་གསུམ་གྱི་གྲས་སུ་བཞག ཆུ་ཡོས1653ལོར་མཚོ་སྔོན་བསྟན་འཛིན་ཝང་གིས་འཁྲུག་པ་བསླངས་ཏེ། རྒྱ་ནག་ནས་དམག་ཆེན་འོངས་ཏེ་མཚོ་སྔོན་དཔོན་པོ་རྣམས་ཀྱི་འབྲེལ་བའི་དོགས་གཞིར་སྙམ་ནས་དགོན་ལུང་དང་བཙན་པོ་དགོན་འདིར་གཏོར་བཤིག་ཚབས་ཆེན་ཐེབས་ཏེ་མིང་གི་ལྷག་མར་གྱུར་ན་ཡང་། སླར་ཡང་རབ་བྱུང་བཅུ་གཅིག་པའི་མེ་ལུག1667ལོར་ཁྲི་ཐོག་གསུམ་པ་ནོ་མོན་ཧན་བློ་བཟང་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོས་སླར་གསོ་གནང་ཞིང་། ཁྱད་པར་དུ་འཆད་ཉན་གྱི་རྩོད་གྲྭ་འཕེལ་རྒྱས་ཆེན་པོ་བྱུང་། སྡེ་འདིར་རྒྱུད་པ་གྲྭ་ཚང་། སྔགས་པ་གྲྭ་ཚང་། ལུང་རིགས་རྒྱ་མཚོ་གླིང་། མཁས་བཙུན་དར་རྒྱས་གླིང་། གསོ་རིག་གཞན་ཕན་གླིང་བཅས་གྲྭ་ཚང་ལྔ། ཇོ་བོ་ལྷ་ཁང་། མགོན་ཁང་། ཨ་ཕྱིས་ཁང་། འདུ་ཁང་ཆེན་མོ། ལི་མ་ཁང་། བཙན་ཁང་ཆེན་མོ་སོགས་ལྷ་ཁང་མང་པོ་དང་། བཙན་པོ་བླ་བྲང་། ཆུ་བཟང་བླ་བྲང་། ཞ་ལུ་བླ་བྲང་། མལ་བླ་བྲང་བཅས་སྒེར་ཁག སྟག་རྩེའི་ཇོ་བོ། འཕགས་པ་འཇའ་མ་ལི་རང་བྱོན། འཕགས་པ་ལོ་ཀེ་ཤྭ་ར་ཡ། ཤཱཀྱ་མུ་ནེའི་འདྲ་སྐུ། མི་བསྐྱོད་རྡོ་རྗེའི་འདྲ་སྐུ། སྤྱན་རས་གཟིགས་བཅུ་གཅིག་ཞལ་གསེར་ཟངས་ལས་གྲུབ་པ། བལ་བོ་ནས་འོངས་པའི་ཆོས་རྒྱལ་ལི་མ། སློབ་དཔོན་པདྨ་འབྱུང་གནས་ཀྱི་འདྲ་སྐུ། རྒྱལ་བ་ཚངས་དབྱངས་པས་རབ་གནས་མཛད་པའི་ཆོས་རྒྱལ་ཕྱི་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་འབག་སོགས་སྐུ་རྟེན་མཐའ་ཡས་པ་དང་། རྒྱལ་བའི་བཀའ་བསྟན་སྔ་ཕྱི་ཚར་བཅུ་ཕྲག་ཙམ་དང་། ཡུམ་གསེར་བྲིས། བརྒྱད་སྟོང་གསེར་བྲིས། བསྐལ་བཟང་གསེར་བྲིས། གཞན་ཡང་གསུང་རབ་ཀྱི་སྐོར་མང་པོ་བཅས་གསུང་རྟེན། ནོ་མོན་ཧན་བློ་བཟང་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོའི་སྐུ་གདུང་མཆོད་རྟེན། བྱང་ཆུབ་མཆོད་རྟེན། ནོ་མོན་ཧན་ངག་བཟང་འཕྲིན་ལས་རྒྱ་མཚོའི་སྐུ་གདུང་མཆོད་རྟེན་བཅས་ཐུགས་རྟེན་ཆེ་ཆུང་མང་པོ་བཞུགས་སོ། །
རྩོམ་སྒྲིག་པ། དོན་འགྲུབ་རྡོ་རྗེ།